■ De Standaard ■ In de Goede Week, in de aanloop naar Pasen, ziet het normaal zwart van het volk in het heiligdom van Lourdes. Maar nu niet. Sinds 17 maart is heel Frankrijk in lockdown. En dus is er dezer dagen geen pelgrim, geen toerist, geen kat te bespeuren in het bedevaartsoord. De plaatselijke monseigneur heeft zich daarom maar tot Youtube bekeerd.
Voor de allereerste keer in zijn geschiedenis ligt Lourdes er stil en verlaten bij. En dat net in de Goede Week, in de aanloop naar de katholieke hoogdag van Pasen, komende zondag. Geen gelovigen die komen bidden en aan de kaarsjesprocessie deelnemen, geen zieken die aan de fonteintjes van het heiligdom komen drinken, geen toeristen die een glimp willen opvangen van de grot waar de Maagd Maria volgens het katholieke geloof in 1858 verscheen aan het herderinnetje Bernadette Soubirous.
Niks daarvan. Het enige wat dezer dagen in Lourdes te horen is, zijn de gebeden van een dertigtal priesters die op het domein wonen. Sinds vorige zondag – Palmzondag en traditioneel de opener van het nieuwe bedevaartseizoen – lossen ze elkaar af en bidden negen dagen lang ononderbroken voor het zielenheil van de mensheid. Afwisselend in een van de zes officiële talen van het heiligdom.
Voor lege banken. Hoewel: ‘Als de pelgrims niet naar ons mogen komen, dan gaan wij zelf naar de gelovigen toe’, besliste Monseigneur Ribadeau Dumas, de rector van het bedevaartsoord. Virtueel, voor alle duidelijkheid, via TV Lourdes op YouTube. Flitsende televisie levert het niet echt op, verre van zelfs. Maar sinds de ‘noveen’ live wordt uitgezonden en de beelden ook te zien zijn op katholieke zenders als KTO in Frankrijk, EWTN in de Angelsaksische wereld of nog TV 2000 in Italië, zijn de kijkcijfers al verviervoudigd, klinkt het in Lourdes. ‘De gelovigen die door het coronavirus het paasfeest niet kunnen bijwonen, kijken massaal. En we zijn blij dat we hen op deze manier toch de nodige steun en hoop kunnen bieden’, aldus nog een tevreden Monseigneur Dumas.
Niet alleen voor de gelovigen wordt het een wat bevreemdende Pasen. De gedwongen sluiting van het heiligdom heeft ook enorme gevolgen voor de lokale economie. Jezus mag destijds de kooplui dan wel uit de tempel hebben verjaagd, het bedevaartsoord is en blijft voor Lourdes en omstreken een belangrijke bron van inkomsten, in de wetenschap dat het jaarlijks 6 miljoen bezoekers lokt.
‘Driekwart van alle bedevaarten voor dit jaar zijn geannuleerd’, zegt François-Xavier Brun, voorzitter van de Kamer van Koophandel en Industrie van de Hautes-Pyrénées. ‘We hebben het dan over bijna anderhalf miljoen overnachtingen minder op de 2,2 miljoen die deze streek er jaarlijks verzorgt. En nieuwe bedevaarten organiseren is gemakkelijker gezegd dan gedaan.’
‘Wat we hier nu meemaken, is echt ongezien’, bevestigt Philippe Fialho van Le Palais du Rosaire, een van de grootste winkels vol Mariabeeldjes, rozenkransen en andere devotionalia. ‘In 2013, toen de streek getroffen werd door zware overstromingen, ging alles al een keertje dicht, maar dat was maar voor enkele dagen. Nu weten we niet voor hoe lang.’ Gelukkig opende hij een jaar geleden een webshop, ‘maar die compenseert bijlange niet het omzetverlies. De Goede Week, Pasen en de Mariamaand mei zijn traditioneel een topperiode. Er is nu wel sprake van dat het seizoen met enkele maanden zal worden verlengd. Alleen weet niemand hoe snel de mensen weer in groep op bedevaart zullen durven komen.’