Het Mirakel van Amsterdam is een eucharistisch wonder dat zich volgens de overlevering op 15 maart 1345 in Amsterdam is geschied. Naar aanleiding van dit wonder ontwikkelde zich in de stad een rijk bedevaartsleven rond de daartoe opgetrokken Kapel der Heilige Stede tussen Kalverstraaten Rokin.
De overlevering spreekt over een stervende man in de Kalverstraat die de geconsacreerde heilige Hostie had uitgebraakt tezamen met voedsel dat door hem ervoor genuttigd was. Dit geschiedde nadat hem het viaticum (de ziekencommunie) was gegeven door de pastoor. Het braaksel, inclusief de geconsacreerde heilige Hostie, werd vanwege de kerkelijke voorschriften in zo'n situatie in het haardvuur geworpen. Toen men de volgende ochtend het haardvuur wilde aanmaken bleek de geconsacreerde hostie ongeschonden in de as te liggen.
Een vrouw bracht de miraculeuze hostie daarop naar de pastoor van de (Oude of) Sint Nicolaaskerk, maar de volgende dag was de heilige Hostie op wonderlijke wijze weer terug in het huis in de Kalverstraat. Dit zou zich twee keer herhaald hebben. Het werd geïnterpreteerd als een teken van God dat de wonderhostie niet in de parochiekerk, maar op die heilige plek met een eigen heiligdom vereerd diende te worden.
Het verhaal van de twee- of drievoudige "zelfverplaatsing" van de hostie (terug van de Nicolaaskerk naar de woning) maakt geen deel uit van de oudste tekst over het Mirakel. Zoals wel vaker bij oude verhalen, zijn er in de loop der eeuwen allerlei elementen aan toegevoegd, zoals ook die van een wonderbaarlijke hostieverplaatsing.
Het wonder met het allerheiligste Sacrament werd destijds al vrij snel officieel erkend door de kerk (in de persoon van de bisschop van Utrecht ) en als wonderbaarlijk bewijs gezien van het geloofspunt van de waarachtige eucharistische tegenwoordigheid van Jezus Christus onder de gedaante van brood. Op de plaats waar de woning had gestaan werd een grote bedevaartkerk - de Kapel ter Heilige Stede - gebouwd. De haardstede bleef hierin tot 1624 bewaard.
In 1504 bevestigde de toenmalige paus de verering. Een half millennium later in 2004 schreef Paus Johannes Paulus II een Jubileum-brief. Een kopie daarvan hangt in de sacristie .
Om de toestroom van pelgrims die de plek wilden bezoeken in goede banen te leiden werd vanaf het dorp Sloten een pad aangelegd, de Heilige Weg. De Kapel ter Heilige Stede kwam na de Alteratie van 1578 (onder de naam Nieuwezijds Kapel) in protestantse handen, waardoor het rijke interieur, getuige van eeuwen bedevaarten, de pelgrimstochten en de openbare verering van het Heilig Sacrament van Mirakel, verloren ging. In 1908 werd de Kapel ter Heilige Stede gesloopt door de Nederlandse Hervormde gemeente, ondanks protesten van personen uit de culturele wereld en katholieke gelovigen. Op de plek kwam een gebouwencomplex met een nieuwe kerk voor de protestantse eredienst, de Nieuwezijds Kapel (1912) en winkels aan de Kalverstraatzijde en Rokinzijde. Hier is nu 2016 Amsterdam Dungeon gevestigd.
De Stille Omgang van katholieken door heel het Middeleeuwse centrum van Amsterdam (route : plek van de "Heilige Stede" aan de Kalverstraat (tegenover de ingang van het weeshuis aangegeven door middel van een speciale lantaarn), Dam, Nieuwendijk, Prins Hendrikkade, Warmoesstraat, Dam, de Nes, Rokin en weer terug naar de "Heilige Stede") herinnert sinds 1881 aan het eucharistisch mirakel van Amsterdam. Tijdens deze stille en nachtelijke bedetocht ongeveer halverwege maart vereren anno 2016 nog altijd zo'n 5.000 vooral katholieke gelovigen uit Amsterdam, Noord-Holland en overige delen van Nederland het wonder. Sinds 1995 wordt de omgang ook als oecumenisch gebedsoefening gepropageerd, maar daar maken in de praktijk maar weinig niet-katholieken gebruik van. Daarnaast bidden de deelnemers ook voor zaken in eigen leven/familie, voor de stad Amsterdam en voor de opgegeven jaarlijkse intentie die in de regel samenhangt met situaties of problemen in kerk en wereld.
Het centrum van de devotie voor het Mirakel van Amsterdam bevindt zich nu - na de sloop van de oude "Kapel ter Heilige Stede" - in de Begijnhofkapel (Amsterdam) op het Begijnhof (Amsterdam).
bron: Wikipedia