■ Brabants Dagblad ■ Het Mariabeeld in de Bossche Sint-Jan is tientallen jaren ouder dan werd aangenomen. Dat is gebleken uit onderzoek dat expert Arnold Truyen heeft verricht. Truyen maakte dit woensdagochtend bekend. ,,We zijn heel blij om dit te weten. Op basis van het Mirakelboek gingen wij er vanuit dat het beeld uit 1340 was. Maar het moet gemaakt zijn tussen 1270 en 1310.’’ Dat zegt Ted Sanders namens de Broederschap die het onderzoek heeft laten uitvoeren.
Een jaar geleden verliet onze Zoete Lieve Vrouw voor het eerst in 165 jaar voor langere tijd de Sint-Jan voor onderzoek en herstel door Truyen.
Op de röntgenopnames van het gezicht van Maria zijn diverse beschadigingen zichtbaar in de verflaag, waaronder op het voorhoofd. Ook is te zien dat delen van de ‘haarpartijen‘ in het verleden zijn bijgewerkt. Zo is op een röntgenopname te zien dat de uiteinden van vishaakjes gebruikt zijn om oorbellen aan het Mariabeeld te bevestigen. Onder de huidige verflaag zijn, ook met het blote oog, nog oudere restanten van verf zichtbaar, met name op de wangen van Maria en het Kind. De huidige laag op het gezicht van Maria is enigszins vlekkerig. Dat komt door gedeeltelijke overschilderingen die in het verleden op sommige plaatsen nogal grof zijn aangebracht en waarbij de kwaststreek goed zichtbaar is.
Tijdens onderzoek uitgevoerd met een stereomicroscoop kon worden vastgesteld dat onder de verflagen op het hoofd en kleding van Maria het hout op enkele plaatsen verkoold is. Dit moet het gevolg zijn van brand. De verbranding is niet diep doorgegaan, maar het hout is op deze plaatsen wel zwart gekleurd en enigszins verkoold. Deze ontdekking onderschrijft een passage uit het Mirakelboek. Volgens gegevens uit het inleidende gedicht van dit geschrift zou er in mei 1382 een felle brand zijn geweest in de Mariakapel. De troon en de mantel van het beeld verbrandden geheel, evenals een beeld van Maria Magdalena en een kandelaar naast het beeld van Sint-Jan. Het beeld van Maria werd door enkele mensen uit het vuur gered en geblust. Het was gehavend, maar werd in vier uur tijd weer bijgeschilderd en opgeknapt. In een grote processie werd het beeld daarna weer in de kapel geplaatst.
Volgens Truyen verkeert het beeld in goede conditie. ,,Zij kan weer eeuwen vooruit‘’, aldus Truyen. Volgens hem is de beschildering kwetsbaar. Daarmee moet rekening gehouden bij het verkleden en verplaatsen tijdens de jaarlijkse processie. Hij stelt voor om het beeld te voorzien van een ondermantel zoals dat jarenlang het geval was. ,,We nemen dat advies in overweging’’, aldus Sanders.