De klokken van de Sint-Peterskapel in het Zwitserse Luzern zwijgen al enkele maanden vanwege een grondige renovatie. Toch is het sinds maandag niet helemaal stil in de toren. Een moderne ringtone schalt door geïnstalleerde speakers.
Het idee is afkomstig van Klarissa Flückiger en Mahtola Wittmer, twee studentes van de lokale hogeschool. „We vroegen ons af hoe omwonenden, passanten en toeristen zouden reageren als het klokgelui van de Sint-Peterskapel door een ringtone vervangen zou worden”, aldus de jonge vrouwen tegenover het Zwitserse onlinemagazine Zentralplus.
De ringtone –de bekende melodie van een iPhone– klonk maandag voor het eerst en zal nog tot 30 juli te horen zijn. Dat gebeurt op onregelmatige basis. „We willen mensen daarmee verrassen en een zekere irritatie opwekken. Dat doen we vooral om hen aan het denken te zetten”, leggen Flückiger en Wittmer uit.
Het is volgens de studentes immers zo dat ringtones in de hedendaagse samenleving meer gehoord worden dan kerkklokken. „Als er een mobieltje afgaat, reageren de meeste mensen direct. Er kan tenslotte een belangrijke persoon bellen, er kan iets ernstigs gebeurd zijn of je kunt iets belangrijks hebben gemist”, vertelt Flückiger.
De vervanging van de kerkklok door de ringtone heeft volgens Flückiger en Wittmer ook een symbolische betekenis. „Aan wie vragen mensen heden ten dage raad, als zij hulp nodig hebben? Wie vertrouwen ze alles toe? Met wie communiceren ze, als ze alleen zijn? Kun je zeggen dat de mobiele telefoon een moderne god geworden is?”
De proef van heeft al tot verwarring onder passanten geleid. Door verschillende speakers in de kerktoren schalde het geluid over het plein bij de kapel. Er is wel een informatiebordje geplaatst bij de hekken van de werkzaamheden, „maar dat is bewust niet te opvallend aangebracht”, voegt Flückiger daaraan toe.
Het project heeft als thema ”Tijdsein” en is de afsluiting van een reeks projecten die de studenten van de Hogeschool Luzern in de afgelopen maanden hebben uitgevoerd rondom de Sint-Peterskapel. „Men wilde een eigentijdse dialoog tussen kerk en kunst doen herleven. Ik geloof dat dat ons is gelukt”, aldus Flückiger.
Het luiden van kerkklokken is in Zwitserland overigens regelmatig een onderwerp van discussie. In het stadje Wädenswil leidde de kwestie van nachtelijk gebeier zelfs tot een rechtszaak. Afgelopen december besloot de rechtbank dat de klokken ook ’s nachts geluid mochten worden. In Luzern ligt de klokkenluiderskwestie volgens Urban Schwegler, voorlichter van de plaatselijke rooms-katholieke kerk, minder gevoelig. „We krijgen zeer zelden negatieve reacties.” Ondanks dat is het nachtelijke klokgelui bijna overal in de stad wel afgeschaft.
Reformatorisch Dagblad