Paus haalt opnieuw Vaticaanse curie over de hekel


barmhartigheid ... ?

Paus Franciscus heeft in zijn kersttoespraak opnieuw de medewerkers van de Vaticaanse curie de mantel uitgeveegd. Een aantal van hen zou zich schuldig maken aan intriges, gebrek aan loyaliteit en het tegenwerken van hervormingen.

De paus haalde de Belgische aartsbisschop Frédéric-François-Xavier De Mérode (1820-1874) aan om de situatie rond de curiehervormingen te kenschetsen. “In Rome hervormingen doorvoeren is net zoiets als de Egyptische sfinx schoonmaken met een tandenborstel.”

Volgens de Amerikaanse vaticanist John Allen kon geen van de curiemedewerkers erom lachen. Paus Franciscus heeft er inmiddels een traditie van gemaakt bij de jaarlijks kersttoespraken zijn medewerkers publiek de mantel uit te vegen. Volgens Allen zien die de jaarlijkse kersttoespraken inmiddels met angst en beven tegemoet met de vraag “wie er nu weer gevild of gevleid wordt”.

De pauselijke kersttoespraken zijn vanouds een terugblik op het voorbije jaar, een vooruitblik op het komende en een gelegenheid om kerstwensen uit te wisselen. In 2014 brak paus Franciscus met die traditie door een vernietigende kritiek uit te storten over de curiemedewerkers. Hij somde daarbij een lange lijst op van “spirituele ziekten” op die in het Vaticaan welig zouden tieren. Vorig jaar sprak hij over “kwaadaardig” verzet tegen zijn hervormingsplannen.

De paus sprak opnieuw over “verraad” binnen de curie door “kleine kringen” met een “onevenwichtige en verwerpelijke samenzweringsmentaliteit”. Die vormen volgens hem “ondanks alle rechtvaardigingen en goede intenties” “in werkelijkheid een kankergezwel dat voert tot egocentrisme” dat alles en iedereen aantast.

Hij klaagde over ontslagen curiemedewerkers die, “als zij stilletjes aan de kant zijn geschoven, zichzelf onterecht tot martelaren van het systeem verklaren” in plaats van hun fouten te erkennen. Vaticanisten legden onmiddellijk een verband met onder anderen de oud-prefect van de Congregatie voor de Geloofsleer, kardinaal Gerhard Müller.
Die heeft onlangs herhaaldelijk de manier waarop ten Vaticane met mensen wordt omgegaan als onbehoorlijk betiteld en heeft bevestigd dat er een angst- en verklikkerscultuur heerst.

Er is toenemende kritiek op het beleid van paus Franciscus dat de snelle hervormingen die hij kort na zijn aantreden beloofde maar geen vorm krijgen. Zo is de termijn van de met veel tamtam in het leven geroepen misbruikcommissie afgelopen week verlopen en zijn geen nieuwe leden benoemd. Een aantal belangrijke adviezen van de commissie zijn zonder meer terzijde geschoven.