link artikel
Tijdens de algemene audiëntie van 8 november sprak paus Franciscus over de betekenis van de heilige Mis.
Beste broeders en zusters, goedemorgen!
We beginnen vandaag met een nieuwe reeks catecheses gericht op het ‘hart’ van de Kerk, ofwel de Eucharistie. Het is van fundamenteel belang dat wij christenen de waarde en de betekenis van de heilige Mis goed bevatten om onze relatie met God steeds dieper te kunnen beleven.
Sterven voor de Eucharistie
We mogen het grote aantal christenen niet vergeten dat in de hele wereld, gedurende tweeduizend jaar, de Eucharistie met hun leven heeft verdedigd. En ook vandaag de dag zijn er nog zoveel mensen die hun leven riskeren door deel te nemen aan de zondagsmis. In het jaar 304, tijdens de vervolgingen onder keizer Diocletianus, werd een groep christenen gearresteerd toen ze in een huis de Mis vierden. De Romeinse proconsul vroeg ze tijdens hun verhoor waarom ze dat hadden gedaan, wetende dat het absoluut verboden was. En ze antwoordden: “Zonder de zondag kunnen wij niet leven.” Ofwel: als we de Eucharistie niet kunnen vieren, kunnen we niet leven. Ons christelijk leven zou sterven.
Jezus zei dan ook tegen zijn leerlingen: “Als gij het vlees van de Mensenzoon niet eet en zijn bloed niet drinkt, hebt gij het leven niet in u. Wie mijn vlees eet en mijn bloed drinkt, heeft eeuwig leven en Ik zal hem doen opstaan op de laatste dag” (Joh. 6,53-54).
Die christenen uit Noord-Afrika werden vermoord omdat ze de Eucharistie vierden. Ze hebben het getuigenis achtergelaten dat je het aardse leven kunt opgeven voor de Eucharistie, omdat die ons het eeuwig leven schenkt door ons deelgenoot te maken van Christus’ overwinning op de dood. Het is een getuigenis dat ons allemaal de vraag stelt wat het voor ieder van ons betekent om deel te nemen aan het Offer van de Mis en samen te komen rond de Tafel van de Heer.
Zijn we op zoek naar die bron die levend water doet ‘opspatten’ voor het eeuwig leven? Die bron die van ons leven een geestelijk offer van lof en dankbaarheid maakt en van ons één enig lichaam met Christus? Dat is de diepste zin van de heilige Eucharistie, wat ‘dankbaarheid’ betekent: dankbaarheid voor God de Vader, de Zoon en de Heilige Geest die ons betrekt en ons transformeert in zijn eenheid van liefde.
In de komende catecheses wil ik antwoord geven op een aantal belangrijke vragen over de Eucharistie en de Mis om te ontdekken of te herontdekken hoe Gods liefde door dit geloofsmysterie heen schijnt.
Het Tweede Vaticaans Concilie werd sterk begeesterd door de wens om de christenen te brengen tot een beter begrip van de grootsheid van het geloof en van de schoonheid van de ontmoeting met Christus. Om die reden was het noodzakelijk om bovenal, met behulp van de Heilige Geest, te komen tot een passende vernieuwing van de liturgie, omdat de Kerk daar voortdurend van leeft en zich erdoor vernieuwt.
Een centraal thema dat de concilievaders hebben benadrukt is de liturgische vorming van de gelovigen die onmisbaar was voor een ware vernieuwing. En dat is ook precies het doel van deze reeks catecheses waar we vandaag mee beginnen: een beter begrip krijgen van het grote geschenk dat God ons heeft gegeven in de Eucharistie.
De Eucharistie is een wonderbaarlijke gebeurtenis waarin Jezus Christus, ons leven, zich present stelt. Deelnemen aan de Mis “is opnieuw de passie en de verrijzende dood van de Heer beleven. Het is een theofanie (een zichtbare manifestatie van God aan de mens, red.): de Heer stelt zich present op het altaar om te worden geofferd aan de Vader voor de redding van de wereld” (Preek tijdens de heilige Mis in Casa Santa Marta op 10 februari 2014).
De Heer is daar met ons, aanwezig. Zo vaak gaan we ernaar toe, kijken we toe, kletsen we met elkaar terwijl de priester de Eucharistie viert…en vieren we niet van nabij met Hem mee. Maar het is de Heer! Als hier vandaag de president van Italië zou komen of een andere belangrijke persoon in de wereld, zouden we ongetwijfeld allemaal dicht bij diegene willen zijn, zouden we hem willen begroeten. Maar denk je eens in: als je naar de Mis gaat, is de Heer daar ook! En jij bent afgeleid. Het is de Heer! Dat moeten we in gedachten houden. “Vader, maar de missen zijn zo saai.” – “Maar wat zeg je nu, dat de Heer saai is?” – “Nee, nee, de Mis niet, de priesters” – “Ach, dat de priesters veranderen, maar het is de Heer die daar is!”. Begrepen? Vergeet dat niet. “Deelnemen aan de Mis is opnieuw de passie en de verrijzende dood van de Heer beleven.”
Laten we nu eens proberen om onszelf een paar eenvoudige vragen te stellen. Waarom slaan we bijvoorbeeld een kruisteken en spreken we de schuldbelijdenis uit aan het begin van de Mis? En hier wil ik nog iets over zeggen. Hebben jullie gezien hoe kinderen een kruisteken maken? Je weet niet wat ze maken, of het een kruisteken is of een tekening. Ze doen zo [maakt een verwarde geste]. We moeten kinderen leren hoe ze goed een kruisteken moeten slaan.
Zo begint de Mis, zo begint het leven, zo begint de dag. Dat wil zeggen dat we zijn verlost met het kruis van de Heer. Kijk naar de kinderen en leer hun om goed een kruisteken te slaan. En die lezingen, tijdens de Mis, waarom zijn ze er? Waarom worden er op zondag drie lezingen gelezen en op andere dagen twee? Wat doen ze daar, wat betekenen de lezingen in de Mis? Waarom worden ze gelezen en wat betekent dat?
Of, waarom zegt de priester die de Mis celebreert op een bepaald punt: “Verheft uw hart”? Hij zegt niet: “Verheft uw smartphone om een foto te maken!”. Nee, dat is verschrikkelijk! En ik zal jullie zeggen dat het me heel veel verdriet doet wanneer ik hier op het plein of in de basiliek de Mis vier en zoveel omhoog gestoken smartphones zie. Niet alleen van gelovigen, maar ook van sommige priesters en bisschoppen.
Maar alsjeblieft! De Mis is geen spektakel: het is op weg gaan om de passie en de verrijzenis van de Heer te ontmoeten. Daarom zegt de priester: “Verheft uw hart”. Wat wil dat zeggen? Denk eraan: geen smartphones.
Het is heel belangrijk om terug te gaan naar de basis, om opnieuw te ontdekken wat essentieel is, door datgene wat je aanraakt en ziet tijdens de viering van de Sacramenten. De vraag van de heilige apostel Tomas (vlg. Joh. 20,25), om de wonden van de nagelen in Jezus’ lichaam te mogen zien en aanraken, is het verlangen om God op een bepaalde manier aan te kunnen raken om in Hem te geloven. Dat wat de heilige Tomas vraagt aan de Heer is datgene waar wij allemaal behoefte aan hebben: Hem zien, Hem aanraken om Hem te kunnen herkennen. De Sacramenten komen aan dit menselijke verlangen tegemoet.De Sacramenten, en in het bijzonder de viering van de Eucharistie, zijn de tekenen van Gods liefde, de bijzondere wegen waarop we Hem kunnen ontmoeten.
Zo wil ik, door middel van deze catecheses die we vandaag beginnen, samen met jullie opnieuw de schoonheid ontdekken die verborgen ligt in de viering van de Eucharistie en die, eenmaal ontdekt, volledig zin geeft aan het leven van iedere mens. Dat de heilige Maagd ons mag begeleiden op dit nieuwe stukje weg. Dank u wel.
uit: Katholiek Nieuwsblad