Sint-Helena of Flavia Julia Helena of Helena van Constantinopel (circa 248 – circa 329) was de moeder van de Romeinse keizer Constantijn de Grote. Zij wordt binnen het oosters-orthodoxe en rooms-katholieke christendom als heilige vereerd.
Helena werd waarschijnlijk in Drepanum geboren. Haar zoon Constantijn veranderde de naam van die stad later in Helenopolis. Er zijn ook bronnen waaruit zou blijken dat Helena is geboren in Škrip op het eiland Brač in de Adriatische zee. Volgens sommigen was ze de dochter van een herbergier. In elk geval stamt ze uit een lage sociale klasse.
Ze maakte kennis met de Romeinse militair Constantius Chlorus en baarde diens zoon Constantijn. Constantius trouwde vervolgens met de stiefdochter van keizer Maximianus en werd later zelf keizer. Na zijn dood in 306 volgde zoon Constantijn hem op en Helena werd, als moeder van de keizer, een belangrijke figuur aan het keizerlijk hof. In het jaar 324 kreeg ze van Constantijn de eretitel Augusta.
Evenals haar zoon bekeerde Helena zich tot het christendom. Omstreeks het jaar 325 ondernam ze een reis door het oosten van het Romeinse Rijk. Volgens de beschrijving die kerkvader Eusebius van haar omzwervingen door Palestina geeft in zijn Vita Constantini, hield ze zich voortdurend bezig met bidden, het uitreiken van aalmoezen, het bezoeken van heilige plaatsen en het stichten van kerken. Verder ontdekte ze het graf van Jezus. En passant nam ze ook de stoffelijke resten van de Drie Koningen mee terug naar Constantinopel, waarna deze relikwieën aan de stad Milaan werden geschonken in 344. Hoewel de feiten in Vita Constantini de waarheid lijken te spreken, moet niet vergeten worden dat Eusebius een christelijke invalshoek had.
Volgens de overlevering bracht Helena tevens het kruis waaraan Jezus stierf mee. De vindplaats van het Heilige Kruis werd haar in een droom aangewezen, waarna ze het Heilig Kruis terugvond. Dit kruis kreeg - nog steeds volgens de overlevering - een plaats in de Heilige Grafkerk, terwijl de bijbehorende spijkers werden verwerkt in het bit van Constantijns favoriete paard.
Ze zou ook de "Heilige Trap" naar Rome hebben laten overbrengen, deze trap zou deel uitgemaakt hebben van het pretorium van Pontius Pilatus in Jeruzalem. Jezus zou er dus bij zijn passie overheen gelopen hebben.
Volgens de "Gesta Treverorum" zou Helena de Heilige Rok naar Trier hebben gebracht. Ze had daar een paleis, waarschijnlijk op de plaats waar Constantijn in 326 begon met de bouw van de St. Petersdom.
Kort na haar terugkeer uit het Heilige Land stierf Helena.
Dankzij de verslagen van Eusebius verleende de Kerk haar de status van heilige. Haar naamdag valt op 18 augustus in de Rooms-Katholieke Kerk, op 19 en 21 mei in de Lutherse Kerk en op 21 mei in de Orthodoxe Kerk.
Ze maakte kennis met de Romeinse militair Constantius Chlorus en baarde diens zoon Constantijn. Constantius trouwde vervolgens met de stiefdochter van keizer Maximianus en werd later zelf keizer. Na zijn dood in 306 volgde zoon Constantijn hem op en Helena werd, als moeder van de keizer, een belangrijke figuur aan het keizerlijk hof. In het jaar 324 kreeg ze van Constantijn de eretitel Augusta.
Evenals haar zoon bekeerde Helena zich tot het christendom. Omstreeks het jaar 325 ondernam ze een reis door het oosten van het Romeinse Rijk. Volgens de beschrijving die kerkvader Eusebius van haar omzwervingen door Palestina geeft in zijn Vita Constantini, hield ze zich voortdurend bezig met bidden, het uitreiken van aalmoezen, het bezoeken van heilige plaatsen en het stichten van kerken. Verder ontdekte ze het graf van Jezus. En passant nam ze ook de stoffelijke resten van de Drie Koningen mee terug naar Constantinopel, waarna deze relikwieën aan de stad Milaan werden geschonken in 344. Hoewel de feiten in Vita Constantini de waarheid lijken te spreken, moet niet vergeten worden dat Eusebius een christelijke invalshoek had.
Volgens de overlevering bracht Helena tevens het kruis waaraan Jezus stierf mee. De vindplaats van het Heilige Kruis werd haar in een droom aangewezen, waarna ze het Heilig Kruis terugvond. Dit kruis kreeg - nog steeds volgens de overlevering - een plaats in de Heilige Grafkerk, terwijl de bijbehorende spijkers werden verwerkt in het bit van Constantijns favoriete paard.
Ze zou ook de "Heilige Trap" naar Rome hebben laten overbrengen, deze trap zou deel uitgemaakt hebben van het pretorium van Pontius Pilatus in Jeruzalem. Jezus zou er dus bij zijn passie overheen gelopen hebben.
Volgens de "Gesta Treverorum" zou Helena de Heilige Rok naar Trier hebben gebracht. Ze had daar een paleis, waarschijnlijk op de plaats waar Constantijn in 326 begon met de bouw van de St. Petersdom.
Kort na haar terugkeer uit het Heilige Land stierf Helena.
Dankzij de verslagen van Eusebius verleende de Kerk haar de status van heilige. Haar naamdag valt op 18 augustus in de Rooms-Katholieke Kerk, op 19 en 21 mei in de Lutherse Kerk en op 21 mei in de Orthodoxe Kerk.
Wikipedia