In Midden- en Zuid-Nederland heerst nog steeds een buxusmotplaag. De rupsen van deze insecten vreten buxusstruiken kaal. De takjes van deze plant worden in onze streken gebruikt bij Palmpasen en als versiering van crucifixen. Vanwege de woekering van de buxusmotpopulatie zijn katholieke kerkgemeenschappen op zoek naar alternatieven. Maar welke?
In oktober signaleerde het bisdom Roermond het probleem van de buxusmot en de gevolgen daarvan voor de viering van Palmzondag op 25 maart 2018. Vicaris Ed Smeets van de diocesane dienst Liturgie en Kerkmuziek was op onderzoek uitgegaan en kwam tot de conclusie dat er snel actie moet worden ondernomen of anders komt de buxustraditie in gevaar.
In landen waar een warmer klimaat heerst dan in West-Europa gebruiken de gelovigen op Palmzondag takken van echte palmbomen en vaak ook olijftakken. Op zich kunnen in onze streken ook takken van kamerplanten worden gebruikt om de intocht van Jezus in Jeruzalem te gedenken. Maar die steek je niet zo gemakkelijk tussen het kruis en het corpus van een crucifix. Een buxustakje, waarvan de blaadjes lang groen en stevig blijven, is daarvoor wel uitermate geschikt. Maar die zullen komende Palmzondag nauwelijks voorhanden zijn.
De buxusmot is van Aziatische oorsprong en hier dus een exoot. Pas in 2007 werd er voor het eerst melding gemaakt van de aanwezigheid van dit diertje. Daardoor heeft het insect in Nederland nog geen natuurlijke vijanden. “Zo'n mot legt 100 tot 200 eitjes, In zijn natuurlijke omgeving worden er daarvan zo'n 190 opgegeten door vogels. Maar hier komen ze allemaal uit. Dan gaat het hard”, zei Kars Veling van de Vlinderstichting afgelopen zomer tegenover Omroep Gelderland. Vooralsnog is er nog geen geschikt en ecologisch verantwoord verdelgingsmiddel beschikbaar.
In Limburg is de plaag zo erg dat een aantal buxustelers erdoor failliet is geraakt. In veel Limburgse pastorietuinen staan buxusstruiken, maar die zijn inmiddels allemaal aangetast. Voorlopig zijn er nog geen alternatieve planten voor de Palmpasenviering gevonden.
Kwekers waarschuwen mensen ervoor buxustakjes waar de mot in zit, niet te verplaatsen – ook niet in de groene container te werpen, want daardoor wordt de snelle verspreiding van de plaag bevorderd. Het beste is de aangetaste buxusstuiken te verbranden.